JUNO:
Dag Lieve, velen kennen je uiteraard van je Tv-programma’s Birth Day, Wedding Day en Last Days maar de reden waarom ik je vandaag tot het Heldendom van Juno wil verheven is omwille van je baanbrekende fotografie.
Je reeksen waren duidelijk altijd al sociaal geëngageerd en met een onderliggende boodschap. Wanneer heb je voor jezelf ontdekt dat je fotografie zo’n sterk verhalende kracht had?
LIEVE:
Voor mij heeft fotografie een mooie taal en is daardoor heel bijzonder om mee te kunnen werken. Maar het heeft echt een lange tocht gekost voor aleer ik voor mezelf kon zeggen ‘nu raak ik mensen echt met wat ik doe’.
Ik heb de drang om te fotografen al zelfs van kinds af aan, van op mijn negen jaar had ik al beslist dat ik fotograaf zou worden. Het is het eerste wat ik echt wou en het zal waarschijnlijk ook het laatste zijn dat ik ooit zal doen.
Ik doe nu veel televisie maar kom steeds terug naar de fotografie.
Televisie is heel zwaar, vraagt veel energie en is altijd werken in groep. Terwijl fotografie voor mij juist meer mijn eigen ding doen is, waardoor het vaak zelfs rustgevend is. Ik verlang om soms enkel met fotografie bezig te zijn, het gevoel van ‘met 1 beeld iets in gang te kunnen zetten’ moet ik de, laatste tijd te vaak missen.
Maar soms mis ik toch de tijd en de energie om er fotografie op een correcte manier bij te doen.
JUNO:
Kan ik stellen dat het ‘in team werken’ van televisiewerk soms ten koste gaat van het persoonlijk contact dat zo typerend is voor fotografie?
LIEVE:
Niet persé hoor. Televisie maken gaat vooral gepaard met een enorme druk en weinig tijd. Gelukkig heb ik geleerd om snel en efficiënt te werken, ik ben dan ook zoals ze zeggen ‘een snelle fotograaf’. Maar soms mis ik toch de tijd en de energie om er fotografie op een correcte manier bij te doen.
Bij Birth Day, Wedding Day en Last Days is dat goed gelukt maar bij het nieuwe programma dat ik nu aan het maken ben lukt het veel minder, mede door het moeilijke verhaal ervan.
JUNO:
Als fotograaf vind ik je bijdrage uiterst waardevol, ons vak is de voorbije 20 jaar (eg. de digitale fotografie) sterk herschreven en je geeft een vaak ondergewaardeerd vak een toegevoegde waarde. Hoe ben je zover gekomen?
LIEVE:
Ik was altijd bereid om mijn boterham NIET te verdienen. Ik nam enkel de projecten aan die ik zelf wou doen. Dat werd wel een traag proces, ik heb hierdoor jaren niet veel verdiend maar dat was niet erg. Ik had geen huis af te betalen, geen kinderen, weinig kosten en daardoor kon ik de bewuste keuze maken on enkel met fotografie bezig te zijn.
Ik voel nu wel dat ik verwend word, ik zit op een gunstig spoor, met een zekere bekendheid en mooie opportuniteiten die me blij maken. Maar voor mij was het ook vroeger ook anders hoor, ik heb hiervoor ook keihard moeten werken… steeds blijven doorzetten.
Soms denk ik dat doorzettingsvermogen belangrijker is dat talent.
Toen ik afstudeerde in het KASK te Gent waren er medestudenten die ik veel beter vond dan mezelf, die veel verder stonden…. en toch heb ik er nooit nog iets van gehoord.
Zo ook met het fotograferen. Ik ben eerder een intuïtieve fotograaf, techniek is voor mij eerder bijkomstig. Ik wil het toestel gewoon kunnen gebruiken, meer niet. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ik maar met 1 toestel en 1 lens reis. Op dit ogenblik is dat een 35mm f1.8 maar de reeksen Birth Day, Wedding Day en Last Days maakte ik enkel met een 24mm f2.8.
Op zich was dat wel een riskante keuze maar dat kwam vooral door de televisie. De cameraploeg staat echt pal achter jou en duwt me steeds dichterbij de mensen. Ik had daardoor vaak het gevoel dat ik geen visueel overzicht had vandaar een 24mm. Een 35 mm vind ik net iets comfortabeler maar de 24mm is echt goed voor deze type van documentairebeelden.
Als kind krijg je veel mee, je leert eten, lopen, dansen en zingen maar je leert niet naar het licht te kijken.
JUNO:
In jouw thuisstad Gent loopt momenteel een unieke tentoonstelling over van Eyck. Wat kunnen we vandaag in de fotografie nog leren van klassieke schilderkunst zoals bij Van Eyck?
LIEVE:
Het strafste vind ik het licht. De fotograaf en de schilder hebben zonder twijfel die grote gemeenschappelijke deler. Als kind krijg je veel mee, je leert eten, lopen, dansen en zingen maar je leert niet naar het licht te kijken. Dat moet je opnieuw van op nul leren als je begint te fotograferen. Want het zit niet van nature in ons, we hebben dat niet meegekregen in ons leerproces. Als je kijkt naar Van Eyck bijvoorbeeld, dan is het interessant om naar zijn belichting te kijken, naar zijn dramatiek. Maar ook uit zijn textuur kan je veel leren, ik hou persoonlijk heel veel van textiel. In de lezing dat ik ook deze avond geef gaat er een specifiek deel over textiel omdat ik vind dat dat een enorme rol speelt in onze beeldvorming.
Ik heb ooit een tentoonstelling gedaan tussen de klassieke kunst in museum M te Leuven en wat steeds terug kwam, wat de bindende dialoog vormde was textiel. Textiel geeft extra dramatiek aan het schilderkunst. Destijds werden vaak vele meters stof gebruikt om de beweging van het onderwerp te ondersteunen. Dit is eveneens een interessante techniek in de fotografie, prachtige stoffen geven structuur en diepte aan de foto en vangt het licht op een manier dat de oude meester dat ook deden. Textiel geeft immers aan wie we zijn, hoe we naar elkaar kijken.
JUNO
Het beroep van fotograaf is heel sterk veranderd de voorbije 30 jaar. Voorheen vertoefde de fotograaf in dezelfde kringen als de notaris en de dokter. Nu wordt hij enkel afgerekend op het aantal likes op sociale media, hoe zie jij ons beroep, onze toegevoegde waarde over 10 jaar?
LIEVE:
Ik geloof heel sterk dat er steeds meer een onderscheid zal worden gemaakt tussen tussen al de ‘brol’ die we ‘liken’ en de dingen die waardevol zijn, die iets betekenen. We gaan daar steeds meer selectief in zijn in de toekomst.
Je ziet dat ook aan boeken bijvoorbeeld. De verkoopt daalt steeds meer en meer, de markt stuikt helemaal in elkaar, maar een echt mooi boek blijft bestaan, blijft verkopen. Wat je nu aflevert moet ook gewoon veel beter zijn dan voorheen, dan dertig jaar geleden. Het niveau is door heel deze evolutie ook beduidend gestegen. Maar vergeet niet dat enkel een beeld nog niet genoeg is. Je moet ook een verhaal hebben, je moet mensen altijd proberen te raken met beeld èn verhaal.
Ik ben intussen wel aan een nieuw televisieprogramma begonnen dat over sexualiteit gaat in de wereld, over o.a. de Gender thematiek.
JUNO:
Je hebt net je overzichtstentoonstelling ‘Circle of life’ achter de rug, einde van een prachtig drieluik… tijd voor iets helemaal anders?
LIEVE:
Aan Circle of life en de aansluitende tentoonstelling heb ik heel lang gewerkt, we waren heel blij met de reacties en de meer dan 50.000 bezoekers. Maar ik voelde nadien echt: nu eventjes rust.
Niet alleen voor mezelf maar ook in het naar buiten komen, het is nooit goed om teveel ‘in the picture’ te komen.
Ik ben intussen wel aan een nieuw televisieprogramma begonnen dat over sexualiteit gaat in de wereld, over o.a. de Gender thematiek. Dit is een onderwerp dat mij enorm interesseert maar zeker niet makkelijk is. Zeker fotografisch, waardoor ik besloten heb om hier de fotografie wat los te laten. Deze keer geen boek, dit vooral omdat het verhaal anders nooit af gaat zijn, het is te complex om in de beschikbare tijd de waarde te geven dat het verdient. Ik heb uiteraard ook andere plannen maar dat kan nog een paar jaren duren voor ik daarmee naar buiten kom. Ik heb dat echt nodig, ik plan graag vooruit. Zoals nu plan ik voor het volgende jaar en als het lukt dan ben ik vaak voor twee jaar vertrokken met één project.
Maar niet alle projecten monden in iets uit. Vele ideeën ga ik eerst aftoetsen aan mijn omgeving en eens ik er een goed gevoel bij heb gaat het als een sneeuwbaleffect vooruit. Je rolt steeds van het ene naar het andere project omdat je voelt dat er een behoefte voor is bij jezelf en de wereld om het te doen.
JUNO:
Ik wil je graag danken voor het gesprek en uitnodigen voor een fotoshoot, al ben ik deze keer behoorlijk gestrest want hoe portretteer je nu ‘de grande dame’ van het portret….
Maar voor we dat doen wil ik graag als afsluiter even peilen naar je ultieme tip voor jonge, startende fotografen.
Wat kan je hen vertellen opdat ze succesvol en vooral creatief het beroep van fotograaf kunnen uitvoeren?
LIEVE:
Ik zou zeggen: beperk uw materiaal, maak van jezelf in het begin een hele kleine fotograaf. In die zin dat je probeert te werken met slechts één lens en één camera. En gebruik zeker geen zoomlens, want dat is vaak zeer verwarrend. Het brengt een zekere onrust teweeg in je lichaam, je wordt er behoorlijk (creatief) lui van. Ik vind het een hele goede leerschool om de eerste drie jaar van je carrière bv. enkel met een 35mm te werken. Je gaat daardoor ongelofelijk hard verplicht worden om dicht bij de mensen te komen. Want voor mij schuilt het grootste obstakel voor de fotograaf in de angst die je moet overwinnen om die eerste foto te maken, al de rest in bijzaak. Je moet het beeld durven maken dat in je hoofd zit, gewoon gaan voor je doel. Als je in een café binnenstapt en om de toestemming vraagt om er te mogen fotograferen moet je je niet beperken op 5 foto’s. Neen, je blijft er drie dagen zitten totdat je verdwijnt en ze je vergeten zijn, zodat je deel wordt van de groep.
Dan voel je je ook heel comfortabel, hebt je geen angst meer om je camera boven te halen en eindeloos creatief te zijn…
https://www.lieveblancquaert.be
